Egzamin czeladniczy
Warunki dopuszczenia do egzaminu
Warunki dopuszczenia do egzaminu czeladniczego określa rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 września 2012 r. w sprawie egzaminu czeladniczego, egzaminu mistrzowskiego oraz egzaminu sprawdzającego przeprowadzanych przez komisje egzaminacyjne izb rzemieślniczych (Dziennik Ustaw z 2012 r., pozycja 1117).
Do egzaminu czeladniczego izba rzemieślnicza dopuszcza osobę, która spełnia jeden z następujących warunków:
- ukończyła naukę zawodu u rzemieślnika jako młodociany pracownik oraz dokształcanie teoretyczne młodocianych pracowników w szkole lub w formach pozaszkolnych;
- posiada świadectwo ukończenia gimnazjum albo ośmioletniej szkoły podstawowej oraz ukończyła kształcenie ustawiczne w formie pozaszkolnej, dotyczące umiejętności zawodowych wchodzących w zakres zawodu, w którym zdaje egzamin;
- jest uczestnikiem praktycznej nauki zawodu dorosłych, o której mowa w art. 53c ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy;
- posiada świadectwo ukończenia gimnazjum albo ośmioletniej szkoły podstawowej i co najmniej trzyletni okres wykonywania zawodu, w którym zdaje egzamin;
- posiada świadectwo ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej albo dotychczasowej szkoły ponadpodstawowej, prowadzącej kształcenie zawodowe o kierunku związanym z zawodem, w którym zdaje egzamin;
- posiada tytuł zawodowy w zawodzie wchodzącym w zakres zawodu, w którym zdaje egzamin, oraz co najmniej półroczny okres wykonywania zawodu, w którym zdaje egzamin;
- posiada świadectwo ukończenia gimnazjum albo ośmioletniej szkoły podstawowej oraz zaświadczenie o zdaniu egzaminu sprawdzającego lub świadectwo potwierdzające kwalifikację w zawodzie, a także co najmniej roczny okres wykonywania zawodu, w którym zdaje egzamin, po uzyskaniu zaświadczenia o zdaniu egzaminu sprawdzającego lub świadectwa potwierdzającego kwalifikację w zawodzie.
Wymagane dokumenty
Wymagane dokumenty do egzaminu czeladniczego:
- Wniosek o dopuszczenie do egzaminu czeladniczego.
- Fotografia (aktualna, czytelnie podpisana, format legitymacyjny/dowodowy).
- Dowód opłaty egzaminacyjnej.
Młodociani pracownicy:
- Świadectwo ukończenia zasadniczej szkoły zawodowej, lub ukończenia gimnazjum albo ośmioletniej szkoły podstawowej i zaświadczenie o ukończeniu kursu przygotowującego do egzaminu lub oświadczenie mistrza szkolącego o przygotowaniu teoretycznym kandydata do egzaminu.
- Umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego wraz z zaświadczeniem ukończenia nauki zawodu wystawionym przez pracodawcę i potwierdzonym przez cech (jeżeli pracodawca jest członkiem cechu).
- W przypadku zaliczenia nauki zawodu u kilku pracodawców należy dołączyć wszystkie umowy o pracę wraz z świadectwami pracy, a w przypadku zaliczenia nauki w szkole - zaświadczenie o okresie nauki zawodu.
Kandydaci z wolnego naboru:
- Dokument(y) potwierdzający(e) wymagany okres wykonywania zawodu.
- Świadectwo ukończenia szkoły.
- Zaświadczenie ukończenia przygotowania zawodowego dorosłych
- Tytuł zawodowy w zawodzie wchodzącym w zakres zawodu, w którym osoba zdaje egzamin.
- Świadectwo uzyskania co najmniej 1 kwalifikacji w zawodzie, w którym osoba zdaje egzamin lub zaświadczenie zdania egzaminu sprawdzającego po ukończeniu przygotowania zawodowego dorosłych.
- Zaświadczenie o przynależności kandydata lub pracodawcy kandydata do cechu (dokument nie jest wymagany od właścicieli zakładów niezrzeszonych).
Przebieg egzaminu
Egzamin czeladniczy składa się z dwóch etapów: praktycznego i teoretycznego. Etap teoretyczny składa się z części pisemnej i z części ustnej.
Czas trwania etapu praktycznego nie może być krótszy niż 120 minut i nie może być dłuższy niż 24 godziny łącznie w ciągu trzech dni. Etap praktyczny odbywa się u pracodawców lub w warsztatach szkoleniowych.
Etap teoretyczny egzaminu odbywa się w siedzibie Mazowieckiej Izby Rzemiosła i Przedsiębiorczości w Warszawie.
Etap teoretyczny rozpoczyna się od części pisemnej, która polega na rozwiązaniu testu. Kandydat udziela odpowiedzi na pytania z następujących tematów:
- rachunkowość zawodowa,
- dokumentacja działalności gospodarczej,
- rysunek zawodowy,
- zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej,
- podstawowe zasady ochrony środowiska,
- podstawowe przepisy prawa pracy,
- podstawowa problematyka z zakresu podejmowania działalności gospodarczej i zarządzania przedsiębiorstwem.
Zdający na każdy wyżej wymieniony temat udziela odpowiedzi na 7 pytań. Każde pytanie zawiera trzy propozycje odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa.
Część ustna egzaminu polega na udzieleniu przez zdającego odpowiedzi na pytania z następujących tematów:
- technologia,
- maszynoznawstwo,
- materiałoznawstwo.
Czas trwania części ustnej nie może być dłuższy niż 30 minut.
Każdy zestaw pytań ustnych składa się z 3 oddzielnych zestawów obejmujących po 3 pytania z każdego tematu.
Na zakończenie egzaminu przewodniczący ogłasza wyniki egzaminu. Osoby, które zdały egzamin, otrzymują świadectwo czeladnicze w terminie do miesiąca od dnia zdania egzaminu.
Osoby, które nie zdały egzaminu mają prawo przystąpić do egzaminu poprawkowego obejmującego tylko ten temat lub tematy albo to zadanie lub zadania, z których otrzymały ocenę niedostateczną.